احتمال مرگ توافق برجام وجود دارد

به گزارش سایت خبر سراسری به نقل از انتخاب، سید حسین موسویان عضو اسبق تیم مذاکره کننده هسته‌ای و استاد دانشگاه پرینستون آمریکا  در در فایننشال تایمز نوشت: مذاکرات هسته ای ایران و قدرتهای بزرگ دچار پروسه وقت کشی شده و لذا نگرانی ها درمورد احتمال مرگ این توافق افزایش یافته است. اگر این اتفاق بیافتد، شانس حل بحران هسته ای ایران و شانس کاهش خصومت های ایران و آمریکا برای سالهای متمادی ازدست خواهد رفت ضمن اینکه به فرصتهای حل و فصل بحرانهای منطقه از طریق دیپلماسی نیز لطمه جدی وارد خواهد شد.

ترامپ همچنین "فشارحداکثری" را به ایران اعمال کرد و مانع کشورهای اروپایی و سایرکشورها برای همکاری تجاری با ایران شد. ایران از منافع اقتصادی برجام محروم شد و تعهدات برجامی خود را کاهش داد و ذخیره و سطح غنی سازی را افزایش داد. حالا جوبایدن تلاش میکند که به برجام برگردد تا براین اساس تحریمهای هسته ای علیه ایران برداشته شود و متقابلا ایران به تعهدات هسته ای برگردد ازجمله کاهش سطح غنی سازی از ۶۰% به کمتر از ۵%.

اقدام سنای آمریکا این پیام را به تهران داد که عمر برجام به فرض احیاء، کوتاه خواهد بود. انتخابات آمریکا شش ماه دیگر برگزار میشود و احتمال پیروزی جمهوریخواهان هم زیاد است و آنها هم تاکید کرده ند که باتمام قدرت مانع برجام خواهند شد. بنابراین بطور واقع بینانه شانس کمی خواهد بود که برجام بفرض احیاء هم عمری طولانی داشته باشد.

درشرایط فعلی دو احتمال وجود دارد:

اول احتمال شکست مذاکرات برجام است که دراین صورت، آمریکا با حمایت کشورهای غربی و متحدین منطقه ای ایش، به سیاست فشار حداکثری ترامپ بازخواهد گشت. دراین سناریو ایران بیشتر بسمت چین و روسیه خواهد رفت. همچنین ایران بعنوان یک اقدام بازدارنده درموردحمله احتمالی نظامی آمریکا-اسرائیل، ظرفیت غنی سازی خود را تا سطح قابلیت ساخت بمب هسته ای افزایش خواهد داد.

احتمال دوم اینکه آمریکا و ایران با خروج همزمان و متقابل ارتش های دوکشور از لیست سازمانهای تروریستی توافق کنند. آمریکا سپاه را از لیست سازمانهای تروریستی حذف و ایران هم متقابلا نیروی سنتکام آمریکا را ازلیست سازمانهای تروریستی اش خارج کند. واقعیت این است که نیروی قدس ایران و نیروی سنتکام آمریکا، نقش محوری درمنطقه دارند. بدون همکاری نیز شانس حل مسالمت آمیز بحرانهای منطقه ای کاهش خواهد یافت.

نگرانی ها درمورد بحرانهای منطقه ای هم باید از طریق گفتگو های کشورهای حاشیه خلیج فارس آغاز شود. ایران و عربستان پنج دور گفتگوهای مستقیم دربغداد داشته اند که باگفتگوهای مقامات ارشد امنیتی، به توافقات اولیه مهمی رسیده اند. همکاری و صلح بین کشورهای منطقه خلیج فارس، بویژه ایران و عربستان به حل بحرانهای منطقه ای همچون یمن، عراق، سوریه، لیبی کمک موثری خواهد داشت.

صلح و ثبات و امنیت پایدار درمنطقه خلیج فارس بدون یک سیستم امنیت و همکاری جمعی ممکن نخواهد بود. اکنون زمان آن فرا رسیده است که دیپلماتهای کشورهای این منطقه تلاشهای خود برای تحقق این مهم مضاعف کنند.